มุมมองความเสี่ยงในชีวิตประจำวัน

คำว่าความเสี่ยง เราอาจได้ยินมาทั่วๆ ไป และมีมุมมองความเสี่ยง ต่างๆ นานา ต่อเหตุการณ์ต่างๆ รอบตัว ที่ต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของแต่ละคน ที่ประสบพบเจอมาในอดีต ไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม (ผ่านการเรียนรู้ด้วยตัวเอง หรือการเรียนรู้มาจากอย่างอื่น)

โดยนิยามแล้ว ความเสี่ยงมีนิยามที่หลากหลายมาก ถ้าใครเรียนการเงินมาน่าจะพอเข้าใจ วิชา Risk Management ก็จะมีอธิบายอยู่ยาวเลย

ซึ่งถ้าให้นิยามกันแบบง่ายๆ แล้ว ขอดึงมาจากดิคชันนารี ได้แบบนี้

risknoun1.
a situation involving exposure to danger.
verb1.
expose (someone or something valued) to danger, harm, or loss.

โอเค ซึ่งนิยามความเสี่ยงในแบบของเราคือ เหตุการณ์ หรือ การกระทำที่ทำให้มีโอกาสทำให้เกิดความสูญเสีย หรือความเสียหายเกิดขึ้น

และจะขออธิบายเน้นไปในแนวทางของวิชา Risk Management

ซึ่งรากฐานที่มาของความเสี่ยงนั้นเราจำแนกได้เป็นสามอย่าง

1. Known Knowns 

ความเสี่ยงที่เราสามารถรู้ได้และวัดค่าได้ (Modeled Risk)

2. Known Unknowns

ความเสี่ยงที่เราสามารถรู้ได้ และวัดค่าได้แค่พอประมาณเท่านั้น

เนื่องมาจากที่มีตัวแปลบางตัวที่เราสามารถวัดค่าได้แค่พอประมาณ (มีการกระจายตัว) และมีบางตัวแปรที่ถูกละออกไป ในมุมมองของ Risk Management

ซึ่งจะก่อให้เกิด Fat Tails หรือ Kurtosis ทำให้โมเดลความเสี่ยงที่ทำขึ้นมามีโอกาสผิดพลาดได้

3. Unknown Unknown 

อันนี้แหละเป็นความเสี่ยงที่อันตรายที่สุด เพราะเราไม่สามารถรู้ได้ และไม่สามารถวัดค่าได้ด้วยเช่นกัน

ทำให้เราไม่สามารถโมเดลความเสี่ยงขึ้นมาได้ หรือถึงทำขึ้นมาได้ก็ไม่สามารถคลอบคลุม unknown unknown ลงไปในโมเดลได้

ซึ่งเราพอจะจำแนกแนวทางการจัดการความเสี่ยงได้สี่รูปแบบ

1. Avoidance หลีกเลี่ยง

2. Mitigation ลดหลั่น

3. Transfer ถ่ายโอน

4. Acceptance ยอมรับ

ซึ่งความเสี่ยง มันก็มีทั้งที่เรามองเห็นได้ และ มองเห็นไม่ได้ 

(ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าสิ่งที่ทำนั้นมีความเสี่ยงซ่อนอยู่)

ที่ร่ายเรียงจากข้างบนมาทั้งหมดเนี่ย ประเด็นอยู่ที่ด้านล่าง ถัดจากตรงนี้

กลับมามองในมุมมองชีวิตประจำวัน หลายๆ ครั้ง เราอาจจะเห็นความเสี่ยงต่างๆ รอบตัว (ซึ่งถ้าเห็นมากไปก็อาจทำให้กลายเป็นคนหวาดระแวงไปซะทุกเรื่องเลยก็ได้) แต่นั้นก็ไม่ใช่เรื่องที่ผิดหรอก

ปัญหาก็คือ บางทีเราก็รู้ทั้งรู้ ว่าสิ่งที่กำลังทำนั้นมีความเสี่ยง มีโอกาสที่จะเกิดความสูญเสียขึ้นตามมา จากการตัดสินใจที่จะทำของเรา (และการตัดสินใจที่จะไม่ทำ)

บางทีเราก็ได้เห็นผลของการตัดสินใจของคนรอบๆ ตัวเราต่อหน้าต่อตา

ในใจก็ได้แต่คิดว่า เขาไม่รู้เหรอว่ามันเสี่ยง หรือ เห้ย ทำไปได้ไง เกือบแล้วมั้ยล่ะ

อะไรแบบนี้

แต่ประเด็นก็คือ บางครั้ง เราเองนั่นแหละ ที่ทำความเสี่ยงเหล่านั้น !!

ยิ่งถ้าเราเทรดในตลาดด้วยแล้ว บางที เราเองนี่แหละที่ทำความเสี่ยงต่างๆ โดยไม่รุ้ตัว บางทีอาจประเมินไว้แล้ว แต่ก็เป็นการแอคชั่นที่เสี่ยงมากๆ ถ้าคิดดูดีๆ ถึงผลที่ตามมา

ถ้าเราตระหนักถึงความเสี่ยง ประเมินถึงผลกระทบที่ตามมา

ประเมินถึงผลกระทบของการกระทำ (และการไม่กระทำ) ของเราให้ได้

ก็คงจะทำให้หลายๆ อย่าง ดีขึ้นมาอีกเยอะ เรื่องนี้เราก็คิดขึ้นมาได้จากการเห็นความเสี่ยงต่างๆ รอบตัวเรา แล้วก็คิดไปถึงความเสี่ยงในตลาด ว่าบางทีเราก็โดนความโลภบังตา มีอีโก้ ต่างๆ นานาาๆ ที่เราแอคชั่นต่างๆ ลงไป

รอบแรกๆ อาจจะรอด กำไรบาน เหมือนคนโดนฟ้าผ่าแล้วไม่ตาย ได้ตัง

แต่หลายๆ รอบเข้า ก็ไม่รอด ตายคาสายฟ้าเดิมๆ ที่เคยโดนนั้นแหละ

บางครั้งมันก็ไม่ใช่เรื่องของการทำไม่ทำ ทำบ้างไม่ทำบ้าง

บางอย่างต้องเด็ดขาด คนที่แก้ไขปัญหาได้ ไม่ได้เก่งไปกว่า คนที่หลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดปัญหาได้ตั้งแต่แรก

ซึ่งน่าจะเก่งกว่าด้วยซ้ำ

ก็ฝากเรื่องนี้ไว้ให้คิดกัน